İnsanın Kompleksitesi

İnsanın kompleks bir varlık olması, zengin ve çeşitli duygulara, düşüncelere, deneyimlere ve içsel çatışmalara sahip olmasını ifade eder. İnsanın iç dünyası, basit etiketlerle veya sığ tanımlamalarla kavranamayacak kadar derin ve karmaşıktır. İşte bu komplekslik, insan varlığının anlaşılmasını ve açıklanmasını zor kılan bir gerçektir.

Duygusal Zenginlik: İnsanlar geniş bir duygusal yelpazeye sahiptir. Sevinç, üzüntü, korku, öfke gibi temel duyguların yanı sıra karmaşık hisler, arzular ve tutkular da içerir. Bu duygusal zenginlik, insanların yaşamlarını zenginleştiren ve derinleştiren bir özelliktir.

Düşünsel Derinlik: İnsanlar düşünsel olarak karmaşık ve derindir. Soyut düşünme, hayal gücü, öz farkındalık ve gelecek planlaması gibi yetenekler, insan zihninin karmaşıklığını oluşturan unsurlardır.

Kişisel Deneyimler: Her birey, benzersiz bir geçmiş, kültürel bağlam ve yaşam deneyimine sahiptir. Bu kişisel deneyimler, insanların düşünce yapısını, değer sistemini ve davranışlarını etkiler. İnsanları anlamak için sadece genel kategorilere dayalı basit tanımlamalar yetersiz kalır.

İçsel Çatışmalar: İnsanlar arasında içsel çatışmalar yaygındır. İstekler, değerler ve sorumluluklar arasındaki çatışmalar, insanların davranışlarını anlamak ve öngörmek için basit kuralların ötesine geçmeyi gerektirir.

Gelişim ve Değişim: İnsanlar zaman içinde gelişir, öğrenir ve değişir. Bu süreç, bireyin kimliği, tutumları ve davranışları üzerinde karmaşıklık ekler. Sabit bir "şablon" ile tanımlamak zor olabilir.

Bu kompleks yapı, insan varlığını değerli ve ilgi çekici kılar, ancak aynı zamanda anlaşılması zor kılar. Diğer insanları tam olarak anlamak için empati, açık iletişim ve derinlemesine düşünce gereklidir. Bu karmaşıklığı anlamak, insanlar arası ilişkileri zenginleştirebilir ve toplumsal anlayışı derinleştirebilir.

Şimdi burada duralım sevgili arkadaşlar.

Yukarda okuduklarınız, benim insanın kompleks bir varlık olması ve basit tanımlamalarla tam olarak anlaşılamayacağı hakkında yorum yapmasını istediğim ChatGPT, yani yapay zeka tarafından bir araya getirildi.

Amacım akşam akşam insanın komplekstesini falan tartışmak değil. Henüz o kadar kafayı yemedim. İsteyen gitsin, okusun: Die Traumdeutung, Freud, Sigmund.

Burada bakmak istediğim, yapay zekanın bugün nerede olduğu, hangi sınırları zorladığı.

Yukardaki yazıya bir kez daha dönüp, okuyun. Gramer hiç de fena değil - bu arada unutmayalım, ChatGPT temelde türkçe konuşamıyor. Ancak bu haliyle bile sosyal medyada, YouTube’da falan denk geldiğim bir çok kişiden daha düzgün bir Türkçe’si var.

Konuya fazlasıyla hakim. Anlamlı biçimde de sadeleştirip, kelimelere dökebiliyor. Bu konuda da ağzına geleni herhangi bir düzen, yapısallaştırma yada karşısındakinin anlamasını kolaylaştırma gibi dertleri olmadan söyleyen tanıdığım birçok yerli-yabancı kişiden çok ama çok ilerde.

Bu da bizi o hassas soruya getiriyor.

ChatGPT benzeri yapay zeka yazılımları sanat ve sanatçıların yerini alabilecek mi?

Bu yazıyı okuduğunuza göre, aynı blogdaki başka yazıları da okumuş olmalısınız. Bunları karşılaştırırsanız, ChatGPT makalesi ile benim diğer yazılarım arasında nasıl bir fark görüyorsunuz, bir düşünün.

Ben kendi gördüğümü söyleyeyim.

Yukardaki makalede edebiyat, açıklık, bilimsellik, doğruluk var.

Hepsi var da, sadece ben yokum.

Yazıda benle ilgili, benim kişiliğimin, yaşadığım hayatın, edindiğim deneyimlerin sonucunda oluşan, beni ben yapan ‘şeylerin’ hiç biri yok.

Yapay zekaya, anlatıma biraz espri kat, biraz kişisellik ekle falan diyebilirim elbette. Bunu da emin olun çok iyi yapar. Ancak o yazıyı, bunu ben yazdım diye size satmaya kalkarsam, hadi lan oradan dersiniz.

Başka Sorunlara Dönüşecektir

Yapay zeka bir gün benim önceki yazdıklarımı okuyup, kişisel profilimi çıkarabilir, hatta genlerime bakıp, eğer hala hayattaysam synaps’lerimi inceleyip, sanki benmiş gibi yazı, resim, müzik, bilim falan üretebilir.

Ama bugün değil!

Zaten yapay zeka o konuma geldiğinde insanların biyolojik sınırlarına da tabi olmayacağından, çok daha iyisini yapacak durumda olacaktır. O zamanki sorunlarımız telif hakları değil, Sarah Connorr’un doğmamış oğlu haline dönüşecektir.

O yüzden şimdilik benim bloguma kaldınız böyle işte.

Akşamınız güzel olsun ❤️

Asabi Gezi Danışmanı

Sevgili arkadaşlar, alın size değerli zamanınızı çöpe atmanız için bir fırsat.

İnsanların gitmeyi tercih ettiği, ancak gitmemesi gerekli yerler.

Bunu yazan hıyar her kimse, Eyfel Kulesi, Piramitler falan gibi dünya harikası sayılan yerleri sıralayıp, buralarda vaktinizi kaybetmeyin diyor.

Arkadaşın temel argümanı bu yerlerin kalabalık olması.

Görülmeye değer yerlerin kalabalık olmasında nasıl bir sürpriz varsa?

Sonra, biraz vakit geçirdiğinizde gözünüz alışıyor, çok fazla önemsemiyorsunuz diyor.

Valla inanılmaz tespit. Eyfel kulesini yüzlerce kez gördüm, hiç biri ilk günkü gibi değildi.

Piramitlerde satıcılar yapışıyor diyor, git Eyfel'e de gör annenin cinsel organını. Bak bakalım satıcılar ne yapıyor sana? Hoş Eyfel'e de gitmeyin diyor zat 😜 Adam Champs-Élysées'ye de gitmeyin diyor ya. Hoşt!

Neyse...

Ben cidden anlamadım. Statue of Liberty'e gitmeyin, cruise'ları almayın... Hiç bir yeri beğenmiyor!

Ne yapalım, Statue of Liberty'i görmek için kadının domalmasını mı bekleyelim?

Bu sosyal medya artık rayından çıktı.

Neysem. Sıkmayalım canımızı.

Ahan burada...

Roma

“Avē Caesar, moritūrī tē salūtant!”

Nasıl melodramatik bir sözdür…

Gladyatörler, Kolezyum’da birbirlerine girmeden İmparator’u, yani Sezar’ı böyle selamlarmış.

Kırık Fransızcamla şöyle çevirebilirim. “Ey Sezar!, birazdan ölecek bizler seni selamlarız”

Tabii ki tam tercümesini Latince ve eski Yunanca profüsürü sevgili karıma sorabilirim, ancak kendisi Latince bir fiilin doksan sekizinci çekimini unuttum diye bunalıma girdiğinden, şu sıralar çok fazla Latince soru almıyor.

Gladyatör selamına dönersek, Kolezyum’da toplu heyecana çok fazla iştirak etmeyen Asterix ve Hoptediks’in, diğer gladyatörler bu efsanevi ritüeli icra ederken, yaptıkları nevi şahıslarına münhasır yorumu da söylemeden edemiyeceğim.

“N’aber moruk?”

Roma komik bir yerdir sevgili arkadaşlar.

Kişisel görüşümü söyleyeyim, İtalya dünyanın en görmeye değer ülkelerinden biridir. Sınıra pasaport kontrolü yerine biletçi koyup, müze diye gezdirebilirler turistleri. Doğası, tarihi, kentleri, kumsalları, denizi, güneşi, yemekleri ve şaraplarıyla cennet gibi bir yerdir.

Ama İtalya’nın gerisi ne kadar güzelse, Roma da o kadar kötüdür.

Antik Roma Dünyanın en büyük imparatorluğudur. Yunanlıların felsefesini alıp, büyük ölçekte dünyanın gerisine yaymış, bugünkü uygarlığın temelini atmıştır. Yıkıldığından yüzyıllar sonra bile Almanlar, hatta Türkler, kendilerini Roma İmparatoru ilan edip, bu mirasa sahip çıkmışlardır.

Dikkat, yürürken ayaklarınız incinmesin! (1997)

Roma, dünyanın en büyük imparatorluğunun başkenti olsa da, bu dönemden kalan neredeyse hiç bir anıt, yapı, iz kalmamış. Side’ye gidip, arabanızı park ettikten sonra şehir merkezine yürürken, Roma’da gördüğünüzden çok daha fazla Roma döneminden kalıntı görürsünüz. O Kolezyum soğan gibi, kabuk kabuk soyulmuş, zemini, iç alanları parça parça edilip, taşlar St-Peter’s kilisesini yapmak için kullanılmış. Forum dedikleri yerde, Antalya’da bir kokoreççinin gölgesinde tezgahını kurduğu sütunlardan daha az sütun kalmış.

Arada bir ufacık bir Roma Hamamı, bir obelisk, yarım bir duvar falan var, hepsi o.

Pantheon isimli tapınak paçayı kurtarabilmiş, o da kiliseye döndürüldüğü için. Yoksa onu da kırıp dökeceklermiş.

Roma tarihinin ikinci büyük dönemi olan Hristiyan Roma’dan ise hemen her şey ayakta. İlginiz varsa başta Vatikan, yüzlerce katedral, kilise, kale, şato vesaire görmek mümkün.

Modern Roma ise tam bir keşmekeş.

İtalyanlar çok fazla düzenli, organize bir ulus olarak anılmaz. Kibarlık etmeyelim, Türkiyede doğmuş, büyümüş biri olan ben şahsım ve Sırbistan’da doğmuş, büyümüş zevcem bile bunca sene İtalya’daki bu düzensizliğe alışamadık - kabul, biraz İsviçre asimilasyonunun da payı var bu hissiyatta, ancak dünyadaki her türlü standarda göre İtalya ve İtalyanlar çok zordurlar.

Roma ise bu düzensizliğin Nirvana’sı, entropinin dünyada en yüksek olduğu kentlerden biridir.

Havaalanından çıkıp, taksi bölgesine geçtik. Sıradaki taksiye binmeye yeltendik ama içinde başka müşteri vardı. Bir arkadakini denedik, yine dolu. Böyle böyle üç dört taksi daha geriye gidip, boş bir taksi bulduk ve içine girdik. Ama onca araba, içlerinde şoförleri de olsa, hıyar gibi bekliyor.

Çünkü en öndeki taksinin şoförü arabayı öylece bırakıp, gitmiş, artık nereye gittiyse.

Şeridin hem sağı, hem solu bariyerlerle kapatılmış. Sollayıp geçemiyoruz, öylece bekliyoruz.

Aradan bir beş dakika falan geçti, insanlar artık sıkılmış, sıradaki diğer taksiler kornalarına basıyordu. Sonunda şoför uzaktan göründü. Fermuarını çekiyor, ama onu beklerken geçirdiğimiz zaman normal bir çiş molası süresini kat be kat aşmıştı. Kim bilir ne yapıyordu…

Roma’ya doğru yola koyulduk, ancak yol İstanbul’dan beter. Kimse şeridinde gitmiyor, herkes sağdan, soldan birbirini geçiyor, şoförümüz de “puttana”, “bastardo” şeklinde renkli hitaplarla diğer arabalarla iletişim halinde, bizi tek parça kent merkezine götürmeye çalışıyordu.

Ave Caesar

Kolezyum’un yanında indik. Yollar kapalı, çünkü bütün müzeler için ayın son pazarı bedava (aklımda öyle kalmış, siz yine de bir gugıllayın). Buna Vatikan da dahilmiş. Roma ziyaretinizi böyle bir bedava güne denk getirirseniz, yüzlerce euro tasarruf edebilirsiniz, aklınızda olsun.

Ancak bedava müze günü yüz binlerce insanın sokakta, müze sırasında olması anlamına da geliyor. Gerçi bedava da olsa Kolezyumu gezmek gibi bir niyetimiz, yada içeri girmemizin bir amacı yoktu. Öncelikle Roma’da sadece geçirecek sadece yarım günümüz vardı. Böyle olmasa bile, bu güzelim anıtı öyle kötü kırıp, dökmüşler ki, içini gezmenin tek olası sonucu ayak bileğinizi falan kırmak olabilirdi. İçerisi gerçekten bir şantiyeden yada bir Taşocağından farklı değil. Dışarda, en azından orijinal fasadın küçük bir bölümü kalmış. Onu görün, çok daha iyi.

Sevgili kızımın Roma’yı ilk görüşüldü. Onunla Kolezyum’un dibinde bir fotoğrafımız olsun istemiştim, ancak 🐝Mezzy🐝’nin Balkan inadı tuttu.

“No! I don’t want a picture!”

Etme kızım, Kolezyum burası, bir resim…

“No!”

Ne yapalım, zevcemle bir Kolezyum hatırası aldık.

Kolezyum’dan ayrılırken 🐝Mezzy🐝 yüzlerce turistin ite kaka bu güzelim anıtın dibinde resim çekmeye çalıştığını gördü. Olayın ciddiyetini anlayıp, “Tamam Baba, beraber bir resim çekilelim” dedi, ama İngilizce’de dedikleri gibi “The moment was gone”, yani olayın zevki kaçmıştı. Güneş yükselmiş, kalabalıktan dolayı açıyı kaybetmiştik. Yine de bir iki resim çekebildik.

Yollar kapalı olduğu için Uber çağırabileceğimiz bir noktaya kadar yürüdük. Uberci bizi ünlü Trevi Çeşmesinin yüz metre yakınına kadar getirdi.

Trevi

Trevi Çeşmesi’ni çoğu kimse antik diye düşünür, ancak 18. Yüzyılda yapılmış, çok da eski olmayan barok bir anıttır. Burada adet bir dilek dileyip, sağ elinizle, sol omuzunuzun üstünden bu çeşmeye bozuk para atmaktır. Dilekler gerçekleşir mi bilmiyorum, ancak böyle böyle günde 2,500 ile 3,000euro arası para bu çeşmenin havuzuna atılır. Yıllık hasılat ise 1.5 milyon euro’yu bulur. Hal böyle olunca, bir çok açıkgöz, bu paraları toplamaya çalışır. Bu organizasyonların ne kadarı başarıya ulaşmıştır bilmiyorum ancak becerebildilerse, yılda 1.5 milyon euro, hadi yarısı diyelim, hiç de fena bir miktar değil.

🐝Mezzy🐝, Trevi Çeşmesi’ne parasını atıp, olasılıkla Noel Baba’nın ona Nintendo’nun artık hangi oyunu ise, onu getirmesini diledi ve bizler de Pantheon Tapınağı’na doğru yürümeye başladık.

Pantheon, gerçek bir antik Roma tapınağı sevgili arkadaşlar. Klasik sütunları ile bezenmiş bir kapısı, koca bir kubbesi var. Kubbenin tepesi delik ve buradan giren güneş ışığını bir blok olarak görebiliyorsunuz. Hem yerler, hem duvarlar pürüzsüz, kusursuz mermerden.

Hristiyanlık ile birlikte bu tapınak Zeus, Jupiter gibi antik Roma tanrıların figürlerinden ziyade Hz. İsa, Hz. Meryem, Mary Magdalene gibi İncil figürleriyle donatılmış, ismi de Aziz Meryem Kilisesi falan gibi bir şey olmuş. İyi de olmuş. Bu sayede yıkılmaktan kurtulup, zamanımıza kadar ayakta kalabilmiş.

Pantheon

İnançlı biri olmasam da, bu Hristiyanlaşma işine sevindiğimi söylemem gerekir. Eğer bu tapınak kiliseye dönüştürülmeseydi, olasılıkla yıkılıp, taşları St. Peter’s Katedrali için kullanılmış olacaktı.

Pantheon, bildiğim kadarıyla Roma’da, antik Roma döneminden kalma en iyi durumda kalabilmiş anıt. Çok etkileyici bir yapı, mutlaka görün.

Bir de, çoğu kimse Pantheon’u, Atina’daki Acropolis’in merkezinde bulunan Parthenon ile karıştırır. Bu ikisi, birinin Roma, diğerinin de Atina’da olması nedeniyle, haliyle iki farklı tapınaktır.

Bilginiz olsun, Osmanlı paşalarından, artık her kimse, Atina’daki Parthenon’u cephanelik olarak kullanıp, kilolarca barutu burada stoklamış, dolayısıyla, bu mekan bir kaç kez havaya uçma tehlikesi atlatmış olsa da, bu güzelim anıt, savaşları atlatabilmiş ve iyi kötü günümüze kadar ayakta kalabilmiş.

Tanrılarla şarap içmek

Başka bir yazıda detaylarına gireriz umarım, ancak Parthenon ve tüm Acropolis, dünyanın geçmişi ve geleceği göz önüne alındığında, tarifi güç bir öneme sahip yerlerdir. Her insan mutlaka görmeli.

Bu konuyla ilgili son bir not. Pantheon ve Parthenon sözcükleri aynı Yunanca kökten gelir. Bütün tanrıları kapsayan anlamındadır. Batı dillerinde ‘pantheon’, antik, politeistik, yani çok tanrılı bir din anlamında da kullanılır.

Herneyse, gelin Roma’ya dönelim.

Karnımız acıkmıştı. Pantheon’un hemen dibindeki bir restorana girdik. Tavrından anladığım kadarıyla ya şef, yada restoranın sahibi Angelo - yoksa Alfredo’muydu - bizi tapınak manzaralı bir masaya aldı.

Angelo benim tanımımla tam bir ‘sommallier’, yani şarap uzmanı bir şef. Bu alanda bir okul bitirmiş midir bilmem, ancak benim defterlerimde bu işin gerçek bir kompedanı.

Gerçek bir sommelier, müşterisine ne kadar şarap bilgisi olduğunu ispatlamak için hıyarlık etmez. Böyle müptezelleri İsviçre’de bol bol bulabilirsiniz. Adam Tunus’tan gelmiştir ama hayatını şarapçılıkla geçindiriyor gibi size wikipedia olur, sinirinizi bozar.

İş şarap seçmeye geldiğinde Angelo, zararsız sorularla bu ne kadar şaraptan anlıyor kriterini belirledi. Ben bir şarap uzmanı değilim elbette, ancak kanımca ona bir sonraki seviyeye geçip, üzüm konuşabiliriz güvencesini verdim. Olasılıkla yedi ceddi şarap yapıyordu, yine de yavaş yavaş olayı ısındırıp, beni üzme riskini göz önünde tutarak, doğru bir şarap seçmemizi sağladı.

Vatican (2012)

Güzelim bir Chianti’yi en az onun kadar güzel bir beef ve biber sosuyla, bir de Angelo’nin biz sormadan getirdiği Focaccia ile birleştirdik ve mükemmel bir yemek yedik. Yemek sonrası ise çok farklı bir Pecorino peyniri denedik. Normalde Pecorino, bizim eski kaşar kıvamında sert, güçlü tadı olan bir peynirdir, ancak şef bize Roma usulü, taze, yumuşak bir Pecorino getirdi - teknik olarak bir Il Pecorino Romano. İlk deneyimimdi, ihya oldum, Chianti gibi Sangiovese bir şarapla inanılmaz güzel gidiyor.

Bu şekilde Pantheon’un gölgesinde, tanrılarla beraber mükellef bir yemek yiyip, şarap içtik.

Sevgili karımla Roma’ya on küsür sene önce gelmiştik. Biraz o günleri yad ettik.

Ne yazık ki Vatikan’ı gezmek için zamanımız yoktu, yoksa 🐝Mezzy🐝 Vatikan Müzesi’ni, özellikle antik Mısır bölümündeki sanduka ve mumyaları görüp, deli olurdu. Mısır konusunda bir efsane olan Kahire Müzesi’ni gezmiş biri olarak söylüyorum, Vatikan’da Mısır için en az Kahire kadar ilgi çekici eserler sergileniyor.

Vatikan Müzesi binlerce paha biçilmez tablo, heykel ve halı barındırıyor. Üzerine tarihi Sistin Şapel’i de eklerseniz, bu mekan ziyaret için kaçırılmaması gerekli bir nokta. Jelena Katolik olmasa da, bu dini merkezi gezmekten zevk almıştı. Tarafsız bir gözle ben ise kendimden geçmiştim.

Vatican (2012)

Vatikan’a yolunuz düşerse mutlaka Swiss Guard’lardan birini görün. Bunun için Vatikan’ın duvarlarının etrafında bir tur atmanız yeterli olacaktır.

Papa’nın muhafızları sadece İsviçre’den seçilir. Katolik ve hiç evlenmemiş olmaları gerekir. Günümüzde işlevleri sembolik de olsa, giysileri çok çok ilgi çekicidir. İki vatanımdan birinin bu tarihi özelliği beni nedense hep heyecanlandırır.

Bir sonraki durağımız Piazza Navona oldu.

Piazza Navona bir meydan, ancak bana sorarsanız Roma’nın en cazibeli mekanlarından biri. Sütunları, çeşmeleri ve havuzların etrafındaki heykelleri ile bir açık hava müzesi.

Ancak bu meydanı güzel kılan bence buradaki sokak ressamları ve çalgıcıları. En az Paris’in Monmartre’ı kadar güzel bir ambiyans, ama ne ambiyans. Yolunuz düşerse burada mutlaka bir gün batırın ve akşamı geçirin.

Zaman daralıyordu. Hemen ünlü İspanyol Merdivenleri’ne geldik.

İspanyol Merdivenleri İspanya Meydanı’ndaki bir çeşme ile tepedeki bir kilise arasındaki merdivenler. Adet, bu merdivenlere oturup, geyiklemek, ve tabii ki bir resim çektirmek.

Buraya ilk geldiğimde yıl 1997 idi. Öyle cep telefonu kamerası falan hak getire. Kodak Colors, cırt çek, banyo, bastır.

Sonrasında 2012 yılında sevgili karımla geldik. Bir iPhone’um vardı ama kamera hak getire. Eşek ölüsü gibi bir Canon DSLR ile bir resim çekmiştik.

Yıl 2023. Hem sevgili karım, hem de en sevgili kızım ile aynı noktadayız. Öyle Kodak Colors, yada Canon DSLR falan gerekmiyor. Bir iPhone 13’ü mü, 14’ü mü, Pro Max bir telefonum var. Canavar resim çekiyor.

Tek problem, artık bu merdivenlere oturamıyoruz.

Etrafta elinde düdük, bir dolu polis var. Oturunca o düdüğü çalıp, “Senior, no sit, up, up!” diye bağırıyorlar.

Meğer İspanyol Merdivenleri oturunca eskiyormuş!

Etmeyin!

Bu merdiven meselesi değil, bir ritüel!

Ama kime anlatıyorsun?

Yıl 1997-2023 Zaman Makinesi, aynı mekan

🐝Mezzy🐝 gayri ihtiyari bir an oturdu, ben de hemen resmini çektim. Zaman makinesinde bir kaç tuşa basarak 1997 yılındaki aynı mekanda resmi çekilmiş babasını da Photoshop ile yanına koydum. Saçlardaki beyazlar bir yere gitmiyor, ancak sevgili kızım en azından bir kez genç babasının yanında oturmuş olsun dedim ❤️

Saat ilerliyordu.

Son hedefimiz, aile geleneğimizin tamamlanması bakımından Hard Rock Cafe Rome’a gitmekti.

Google Maps yürüyerek yarım saat gösteriyordu. Biz de Uber çağırdık. Kimse gelmedi. Bir taksi durağı bulduk, bizi Hard Rock Cafe’ye götürür müsünüz dedik. Bak abi, dümdüz yürü, ilerde solda dediler. Mesafe kısa, almıyor itoğluitler.

Yarım saatlik bir ölüm yürüyüşü sonunda Hard Rock Cafe’yi bulduk.

Hard Rock Cafe’ye girdik, ancak bize giremezsiniz, çıkın dediler.

“Oğlum manyak mısın, niye çıkalım?” Dedik.

Bilmemkinin doğum günüymüş anladığımız kadarıyla. Bak web sitesinde açıksınız diyor desek de, kadın garson bize acınacak gözlerle baktı, ne web sitesi gibisinden…

Bacım en azından kızın bir resmini çekeyim dedim, tamam dedi.

🐝Mezzy🐝 kısa süre de olsa Hard Rock Cafe Rome’da bulunmuştu.

Kayıtlarımıza geçirdik.

Bir Uber, bizi havaalanına götürdü.

Havaalanında air conditioner çalışmıyordu. İçerisi Auschwitz gibiydi. Bir bara oturduk. Yarım saat boyunca kimse bize bakmadı bile. Sonrasında bir garsonu paçasından yakaladık. Şarap ve su dedim. Şarap geldi, su da geldi, bir sürahi içinde. Tek problem bardak yoktu. Sürahiyi kafama diktim. Kimse umursamadı bile.

Uçağımıza bindik ve Cenevre öncesi son durağımız olan Nice’e doğru yola çıktık.

Ne yazık ki Nice’de sadece bir saatimiz vardı, bu yüzden havaalanının dışına çıkamadık, ancak Roma’daki ‘kusursuz’ servisten sonra, Fransa’nın, havaalanı bile olsa, her yeri saray sayılırdı.

Bu yolculuğumuzun başka ilginç bir tarafı ise aynı günde Avrupa’nın en ‘seçkin’ üç havayolu olan Ryanair, Wizzair ve EasyJet ile uçmuş olmamız.

Ryanair’i bir kenara koyalım, cost-cutting için kemerlerin boyunu kısmışlar, bağladığımda neredeyse asfiksiasyona uğruyordum, diğer ikisi hiç de fena değildi. Güzel sayılabilecek şarap ve meze…

Roma böyle sevgili arkadaşlar.

Gününüz, geceniz güzel olsun❤️

Bulaşık

Sevgili arkadaşlar, evde koşulların gerektirdiği bir iş bölümümüz var. Malumunuz, ben evden online çalıştığım için, gündüzleri bulaşıkları yıkarım. Çamaşır ise sevgili karımın işidir.

Bulaşıklar dediysem, onları makineye koyup, düğmeye basmak ve yıkama bittiğinde çıkarıp yerleştirmek. Yoksa elde yıkamıyorum tabii.

Yalnız yaşamaya çok erken başladığım için öyle bulaşık makinesi şımarığı değilimdir. Yıllarca köpek gibi elceğizimle bulaşık yıkamışlığım vardır. Yani entellik olsun diye evcilik oynayan çağdaş adam ayakları atıyorum zannetmeyin diye söylüyorum.

Ama bulaşık makinesi icat olup, mertlik bozulduğundan beri bu lükse de alıştık işte.

Evimizi aldığımızda, içinde bir Electrolux bulaşık makinesi vardı. Yaşları benim kadar olanlar hatırlarlar, eski AEG.

Hayatımda bu kadar lanet bir makine görmemiştim. Ne doğru dürüst bulaşık yıkıyor, ne de zerre kadar ergonomik. Öyle bir tasarlamışlar ki, ne tabaklar, ne bardaklar, ne de tencereler doğru dürüst sığıyor.

Herneyse, aradan üç beş sene geçti ve makine bozuldu. Buralarda ustanın sadece gelip, neresi bozuk diye bakması 150 Euro. Üstüne tamirat da binince 1000 Euro’yu buluyor. 

Electrolux’ı aradık, makinenin yenisi 1700 Euro. Adamlar bir de üç sene bedava garanti önerince, yeni bir makine almak çok makul bir hale dönüştü. Adamlara eski makine ile ilgili şikayetlerimi de söyleyince, yeminbillah, yeni modellerde böyle sorunlar kalmadı dediler.

Ee, getirin o zaman dedik.

Yeni makineyi ücretsiz kurdular, eski makineyi de ücretsiz götürdüler. Eski makineyi atmak 100 Euro’ya falan mal oluyor, küçümsemeyelim lütfen.

Yeni makine geldi. İçi eskisiyle aynı. Nerede lan bunun ergonomisi dedim tabii. Makine eskisi gibi, bir kargo uçağı misali çalışıyor. Düğmeye bastıktan sonra mutfakta konuşamıyorsunuz. Bana sorarsanız, eskisinden de kötü.

Ama garantiye tav olup, sesimizi çıkarmadık.

Üç-dört sene sonra makine bozuldu. Electrolux servisi geldi, bize yılda 150 Euro’ya garanti uzaması teklif etti. Biz de yeni bir makine almaktansa, yılda 150 Euro verelim, biraz daha idare edelim dedik.

Aradan bir-iki sene daha geçti, makine yine bozuldu.

Nasılsa garantisi var, içimiz rahat. Servisi çağırdık.

Adamlar geldiler, bütün mutfağı alaşağı ettiler, sonra da makinenin içinden sepet gibi bir parça çıkarıp, burnuma soktular.

“Sorun burada, bu parçanın değişip, makinenin temizlenmesi lazım”

Ee, sök, değiştir, temizle. Garantimiz yok mu?

Yokmuş. 

O bilmemen parçası garantiye dahil değilmiş. Size yeni makine verelim dediler. Kaç para dedik, 1700 Euro imiş.

S..tir git şeklinde Türkçe içimi döktüm, anlamadılar tabii.

Değiştirme, öyleyse git dedik. Tamam dediler, gittiler.

Üç beş gün sonra bir email. 150 Euro. Arkadaşlar gelip, evde makinenin neresi bozuk diye bakarken vakit harcamışlar diye.

Açtık telefonu, nedir bu annem diye sorduk.

Adamlar dediler ki, parça garanti haricinde olduğundan ekibin zamanı ödemeye tabii imiş.

Oğlum, makine garanti altında. Ben sizi çağırırken arızanın garanti altındaki bir parçada olup, olmadığını nereden bileyim?

Adamlar hayır, biz faturayı göndereceğiz dediler.

Jelena, Jelena oldu tabii. Gönder o zaman, bak bakayım ödüyor muyum dedi.

Adamlar tırsıp, fatura matura göndermediler.

Ancak bu arada evde bulaşık makinesi yok, son bir haftadır, 🐝Mezzy🐝 dahil, bulaşıkları elle yıkıyoruz.

Bir Bosch marka makine sipariş ettik. 700 Euro. Üç günde teslim ederiz dediler, kurması için de 150 Euro, yani 900 Euro’ya falan geliyor.

Makineyi üç günde teslim ettiler, ancak kuracak olan firmaya. Kurucu firma da bir hafta sonrasına randevu verdi. Yani bir on gün daha ellerimiz sıcak sudan, soğuk suya girdi.

Evde tabakları iki kere kullanıyoruz. 🐝Mezzy🐝 ben bulaşık yıkarken yerleri ıslatıyorum diye şikayet ediyor.

On gün geçti. Bu arada bulaşık yıkamamak için Disneyland'e falan gidiyoruz! 

Yeni makinemiz geldi...

Neyse, yeni makinemiz geldi.

Electrolux’ın teklif ettiği fiyatın yarısı, ama nasıl güzel yıkıyor, nasıl sessiz, nasıl akıllıca tasarlanmış anlatamam. Böyle şeyler “ev beyleri” için çok önemlidir, öyle hemen bana ne falan demeyin.

Artık bir bardaktan iki kere su içmiyorum. At makineye anasını satayım.

Evliliğimiz, yeni makineyle daha sağlam temellere oturdu.

Kıssadan hisse, Bosch iyi, Electrolux yaramaz.

Akşamınız güzel olsun❤️

Gourmet

Sevgili arkadaşlar, gelin biraz gourmet geyiği yapalım. Yani mide, göbek, yemek, vs…

Bugün sevgili karımla kendimize et hazırladık. Amarikalılar 'pan seared steak' derler. Sığır etini önce yağda kızartır, sonra da fırında pişirirsiniz.

Bu hafta sonu için konuşuyorum. 

Önce eti sadece tuz ve karabiber ile marine ettim. Tuz deniz tuzu, biber de karabiber tohumunun değirmenlenmiş hali. Başka hiçbir halt yok.

Eti %75 tereyağı, %25 zeytinyağı ile kızarttım.

Burada anahtar, etin içinin kırmızı kalması. Kalın bir steak kızarttığım için, dışı simsiyah olsa da içi hala pembe bile değil, kıpkırmızıydı. Mideniz kaldırmıyorsa, eti öldürmek yerine gidin, tavuk falan yiyin. Eti kuruyana kadar kızartırsanız, sakız gibi kösele yersiniz.

Etin içi kırmızı kalsın

Kızartma aşamasının sonunda, tavaya kırmızı şarap ekledim. Şarapla yemek yaparken dikkat. Eğer çok kırmızı şarap koyarsanız, et şarap şarap kokar. Az şarap koyarsanız, şarabın katkısını hissedemezsiniz. Ben iki kişilik et için 1/4 şişe, yanı 17 cl şarap kullandım.

Etin etrafı simsiyah olana kadar kızarttıktan sonra, eti ve sosu bir cam fırın tepsisine koyup, fırına attım. Her beş dakikada bir, fırını açıp, etin sosunu bir kaşıkla etin üzerine yaydım. Dikkat, eğer bunu yapmazsanız, steak, tandıra döner.

Et böyle…

Etin yanına fırında patates yaptım.

Patateslerimiz, ince kabuklu, küçük, garnitür patatesleri. Bunları önce yıkayıp, sonra biraz zeytinyağı, tuz, biber ve en önemlisi, siz Türkler nasıl diyor, rosemary ile marine ediyoruz.

Üzerlerine biraz su atıp, kabukları çıtır olana kadar fırınlıyoruz.

Sonra fırından çıkarıp, üzerlerine su atıp, alüminyum folyo ile kapatıp, tekrar fırınlıyoruz.

Ben rosemary yerine basilicum kullandım, üzerlerine biraz da sarımsak tuzu attım.

Gelelim yemeğin en önemli komponentine.

Sos!

Etin yanına biber sosu hazırladım.

Yeşil biber tohumlarını ezip, bir miktar da ezilmemiş tohumu krema ile karıştırdım.

Bir sos tenceresine önce bir parmak su, sonra et suyu ve konyak koyup, alkol kokusu geçene kadar üç-beş dakika kaynattım. Sonra krema ve biber karışımını ekleyip, biraz sarımsak tozuyla kaynatmaya devam ettim.

Dikkat. Şimdiye kadar hiç tuz koymadım.

Burada, İsviçre'de, artık et suyu tablet yada pudralarını eskisi kadar tuzlu yapmıyorlar. O yüzden et suyunuzun tuzunun kıvamına göre, gerisini soya sosu ile tamamlayın. Soya sosu, sosun açık kahverengi rengi için çok önemli. Açık kahverengi rengine kullandığınız et suyunun renginin farklılık göstermesi yüzünden ulaşamayabilirsiniz. Eğer renk tam tutmadıysa, karışıma biraz da siyah balzamik sirke ekleyin. Renk hala açıksa biraz da kırmızı şarap. Bütün bunları önce kaynatıp, sonra hafif ateşte katılaşıncaya kadar yavaş yavaş karıştırın.

Sosu sadece etin üzerine döküp, patlayıncaya kadar yiyebilirsiniz. 

Yanında kırmızı şarabı unutmayın🍷

Biz öyle yaptık.

Hafta sonunuz güzel olsun😋❤️ 

Afiyet olsun😋

Malta

Sabah saat dört bile değildi, Jelena hepimizi uyandırdı, “Ajde, ajde, we need to move!”. Emir demiri kesermiş, kalktık, yola koyulduk.

Cenevre havaalanına geldiğimizde daha güneş bile doğmamıştı. Uçağa bindik. Normalde uçak yolculuklarında şarap içerim ama “şarap” diyecek mecalim bile yoktu. Bir kahve ve bir sandviç ile başladım güne.

Cenevre’de hava bayağı netameliydi. Üzerimde bir sweat-shirt, Jelena’nın üzerinde ise bir kar montu vardı.

Uçak inip, kapılar açıldığında ise saat sabahın sekizi olmasına rağmen bir sıcak hava dalgası yüzünüze vurdu. Ertesi gün aylardan Kasım olacaktı, ancak Malta’da hava Kanarya Adaları’nın Temmuz’undan daha sıcaktı.

Malta ile sürekli bir arkadaşlık bakımından güzel bir başlangıç olmuştu.

Otele gitmenin bir manası yoktu. Sabahın o saatinde zaten bir odamız olmayacaktı. Bagaj olarak da sadece küçücük bir sırt çantamız vardı. Çanta o kadar küçüktü ki, hadi en azından onu otele bırakalım desek, Jelena evde, beş kilometre ötedeki süpermarkete alış-veriş için giderken bile daha büyüğünü taşıyordu.

Şehir merkezine üç kişi otobüs ile gitmenin, fiyat olarak taksi ile gitmekten çok az farkı vardı. O yüzden bir taksi bulmak için terminalin dışına yürüdük.

Kendilerine has bir dil konuşulan ülkeler bana çok ilginç gelir sevgili arkadaşlar. İngilizce, Almanca, Fransızca ve İtalyanca dışında bir dil duymak beni heyecanlandırır, ilk iş konuşmalara kulak kesilirim.

Malta’da da aynen böyle oldu. Konuşulan dil o kadar ilginç ki, Palermo’da mı, Kahire’de mi olduğuma karar veremedim.

Maltaca, Arapça ve İtalyanca karışımı bir dil.

Ada Sicilya’nın ucunda, bu yüzden İtalyanca bakımından çok fazla sürpriz yok. Üstüne de, Araplar’ın bu adayı uzun süre ellerinde tutmuş olduklarını göz önüne alırsak bu hibrid dilin kökenleri daha da anlaşılır hale geliyor.

Maltalılar ise fiziksel olarak Araplara çok çok fazla benzerlik gösteriyorlar.

Malta ismi ise Yunanca’dan gelme.

Kısacası herkes tarihin bir noktasında Malta’yı ele geçirmiş, yada bizim gibi ele geçirmeye çalışmış.

Rönesans öncesi yıllarda, Avrupa’da enteresan bir tür askeri güç grupları oluşmuş sevgili arkadaşlar. Kendilerini bir dinle ilişkilendiren, ancak bir kral, prens yada dük gibi asil bir makama dayanmayan bu grupların en ünlüleri şüphesiz Knights Templar, yani Tapınak Şövalyeleri idi. Ertuğrul dizisinde bunlara “Tapınakçılar” diyorlar, ama bu terimi başka hiçbir yerde duymadım.

St. Elmo

Benzeri bir grup ise Knights Hospitalier yani Hospitalier Şövalyeleriydi. Hospitalier Şövalyelerinin Türkçe karşılığını bulmak için biraz İnternet’e bakındım ve “Hastane Şövalyeleri” gibi, beni yerlere yatırıp, güldüren aptalca tanımlar gördüm. “Hospitalier”, kapısı herkese acık, misafirperver falan demektir arkadaşlar. Hastane anlamına gelen Hospital bu kökten gelse de gerçekte, bu şövalyelerin herhangi medikal bir alanda, bilinen bir çalışmaları yoktur. Bu arada, “Hospitalier” sözcüğünü hakkıyla telaffuz etmek istiyorsanız, “Ospitaliye” demeniz gerekir.

Herneyse…

Bizimkiler 1522 yılında Hospitalier’leri Rodos’tan atmışlar. Kutsal Roma İmparatoru Beşinci Charles da, garipler yurtsuz kalmasın diye, 1530 yılında Malta’yı bunlara vermiş. Ondan kelli, Hospitalier Şövalyeleri, Malta Şövalyeleri ismi ile de anılmaya başlamış.

Turgut Reis becerebilseydi...

Şövalyeler Malta’ya yerleştikten sonra, Akdeniz’de, Türk gemilerini tacize başlamış. Üstüne içinde de Kanuni’nin kızı Mihrimah Sultan’ın Hac’a giden süt annesinin bulunduğu bir gemiyi kaçırmışlar ki, Kanuni bu işe bozulup, alın bu adayı demiş.

Turgut Reis, Uluç Ali Reis, Piyale Paşa falan donanmayı Malta’ya yığmış. Şiddetli bir savaş sonunda St. Elmo kalesini ele geçirmişler. Ancak her ne olduysa Kızılahmedli Mustafa Paşa savaşı sonlandırmış, Osmanlı Donanması Maltadan çekilmiş.

Bu korkakça kararın çok önemli sonuçları olmuş.

Türkler’in bu başarısızlığı. Onların yenilmez oldukları kanısını değiştirmiş. Voltaire şöyle demiş: “Rien n'est plus connu que le siège de Malte”, yani “Hiçbir şey Malta kuşatması kadar bilinir (önemli) değildir”. Bundan sonra Akdeniz’de gelen, geçen Türkler’e vurmaya başlamış.

Kuşatmadaki başarısızlığın, başka önemli bir sonucu da Malta Şövalyeleri’nin önemli oranda güç, itibar ve para kazanmaları olmuş. Bu para ile St. Elmo kalesinin etrafında Valetta isimli bir kent inşa etmişler. Bu kent de Malta’nın başkenti olmuş. Biz de ahan tam buradayız işte. Kısacası Valetta’nın kuruluşunda bizim de bir katkımız olmuş.

Taksinin sağ ön kapısına hem ben, hem de taksi şoförü aynı anda hamle yaptık. Noluyoruz lan derken baktım ki direksiyon sağda.

Yine bir afalladım. Malum ülke dışında bildiğim kadarıyla Avrupa’nın hiç bir yerinde bu terslik yoktur.

Malta’da trafik yolun solundan akıyor sevgili arkadaşlar.

Taksiciye niye diye sordum, o da İngiliz döneminden kalma dedi. Gördüğünüz gibi İngilizler bile bir dönem Malta’yı ellerinde tutmuşlar.

Valetta’da, geniş bir meydanda taksiden indik. Ortada koca bir havuz ve heykelleriyle büyüleyici bir fıskiye. Etrafıma bakıp da gördüğüm tek renk ise sarı.

Her yer sarı...

Valetta’nın merkezindeki hemen her bina sarı sevgili arkadaşlar.

Biraz ilerleyip, yaya bölgesine ulaştığınızda ise sanki zaman tünelinde bir beş yüz yıl gitmiş gibi oluyorsunuz. Her yer Yeniçağ Avrupasının o güzelim mimarisiyle inşa edilmiş binalarla dolu.

Güzelim kafeler, restoranlar, artezyen mağazalar, sokak çalgıcıları… Sabahın o erken saatinde bile her yer cıvıl cıvıl.

Bir restoranın bahçesine oturduk. Herkes kahvaltı ediyor ama sabahın köründe kalkmış olduğumuzdan bizim için öğlen yemeği zamanı. Yemek için bakınırken Jelena kendine bir soğuk kahve istedi, ben de ilk Malta şarabımı söyledim.

Bir restoranın bahçesine oturduk

Malta şarapları Cabernet, Merlot gibi Fransız üzümlerinden yapılsa da, üzümler hep Malta’da yetişiyor. Tadları mükemmel, ancak kokularda bir zayıflık var. Yani bardağı içmek için ağzınıza götürdüğünüzde o şarap aromasını çok etkin hissedemiyorsunuz. Aynı hissi gün boyu denediğim bütün şaraplarda da aldım. Kim bilir, belki de benim burnum tıkalıydı o gün. Yine de bu söylediklerime çok takılmayın. Bu şarapları ölene kadar içebilirim.

Gün ilerledikçe başka bir fenomen açığa çıktı. Malta’da hemen herkes mükemmel İngilizce konuşuyor, hem de akıcı, near-perfect İngilizce. Olasılıkla İngiliz döneminin başka bir sonucu. Kızarmış patatese “chips”, cipse de “crisps” diyen garson zaten ilk ipuçlarını vermişti.

Aperatiflerimizi içerek, yemeklerimizi yiyerek ve tatlılarımızı da ucuna ekleyerek bu restoranda uzun uzun vakit geçirdik.

Sahile giden ara sokaklarda ilerlerken bu kentin güzelliğini daha da bir hissetmeye başlamıştık. Gerçi otuz küsür derecede, elinde kar montuyla sevgili karım, geri planla oldukça fazla kontrast gösterse de aldırmayıp, yolumuza devam ettik.

Sevgili kızım 🐝Mezzy🐝 gördüğü her mağazaya dalıyor, birinden bir kalem, diğerinden bir çanta alıyordu. Yeri gelmişken, Malta, Avrupa’nın gerisine göre daha ucuz. İsviçre’ye göre ise, sormayın bile…

Hava o kadar sıcaktı ki, yürümek yerine bir at arabası turu aldık.

🐝Mezzy🐝 ilk defa At Arabasında

Sevgili kızım hayatında ilk kez bir at arabasına biniyordu. Etraftakilerden çok at ve kabin ile ilgilendi tabii.

Arabacı bizi sahilde çok sıkmadan, mükemmel gezdirdi.

Önce Çan anıtına gittik. Burası İkinci Dünya Savaşı esnasında Malta kuşatmasında ölen askerler için yapılmış bir anma noktası. Gördüğünüz gibi Malta’yı kuşatan kuşatana. Ee, ben olsam, ben de bu güzelim adayı almak isterim tabii.

Bir sonraki durağımız ise Türkler’in uygarlığa bıraktığı başka önemli bir iz olan Midnight Express filminin çekim lokasyonu oldu. Film İstanbul’da geçse de, Malta’da çekilmiş. Ünlü hapisane ise yukarda da sözü geçen St. Elmo kalesinin bir parçası. Bu gezi esnasında bol bol St. Elmo da gördük.

St John’s Katedralini de gördükten sonra atlı gezimiz sona erdi.

St John’s Katedrali çok güzel görünümlü bir kilise. St John bildiğiniz üzere İslam’da Vaftizci Yahya olarak bilinen ve Ürdün nehrinin kıyısında İsa’yı vaftiz eden azizdir. Hristiyanlıkta çok önemli bir figürdür. Bazı mezhepler onu İsa ile eşit, hatta daha üst bir mevkide konumlandırırlar.

Atlı gezimiz sona erdi

Malta Şövalyeleri, yani Hospitalier Şövalyeleri aynı zamanda Order of St. John, yani St. John’un Kuvveti, Nişanı olarak da bilinirler. Off, bu adamların amma çok isimleri varmış değil mi? Herneyse, bu katedrali de onlar yaptırmışlar.

Sıcak tahammül edilemez bir dereceye ulaşmıştı. Bir taksiye binip, havanın biraz serinlemesini beklemek için Hard Rock Cafe’ye geldik.

Hard Rock Cafe, küçücük, ama çok güzel bir mekan. Sevenleriniz varsa Tom Petty’nin bir 12-string gitarını sergiliyorlar.

Oturduktan sonra bir on dakika hiçbirimiz konuşmadık. Sadece soğuduk…

Sonra Jelena’ya döndüm ve “ Emekli olunca buraya mı yerleşsek?” diye sordum. Düşünün, cennet gibi bir yer, ucuz, mükemmel hava ve herkes İngilizce konuşuyor. Bundan iyisi, Şam’da kayısı.

Jelena cevap vermedi, telefonuna dalmış bir şeyler okuyordu. “Ne yapıyorsun?” diye sordum, “Emlakçılara bakıyorum, Valetta’da evler kaç para diye” dedi.

Akşam olmuş, hava biraz serinlemişti.

Hard Rock Cafe limandaydı, biz de liman boyunca yürüyerek yolumuza devam ettik. Koca bir Cruise gemisi (n’ayır kruvaziyer demeyeceğim, o bir konyak markası) limana demirlemişti. Ama ne gemi! Valetta’da degil, Manhattan’da yürüyor gibiydik.

Bir taksi bizi Valetta’dan otelimizin bulunduğu St. Julian’s şehrine götürdü. Başka bir şehir deyince başka bir diyara göçmüşüz gibi düşünmeyin. Valetta ile St Julian’s ‘ın arası Taksim ile Etiler’den daha kısa, yada daha çabuk.

Otel odamız havalı...

Sevgili karımın bir huyu vardır arkadaşlar. Dünyadaki neredeyse bütün international otellerin şu yada bu şekilde bir üyesidir. Bu üyelikleri sayesinde hemen her zaman oda fiyatlarında bir indirim alır, üstüne barda bir hoşgeldin içkisi, odamızda bir şişe şarap, yatağımıza serpilmiş gül yaprakları, bir sepet çikolata gibi sürprizlerle karşılaşırız.

Bu indirimleri geçenlerde meraktan topladık. 2022’de beş yüz İsviçre frangını bulmuş - euro diye düşünün. Hiç de fena değil sizin anlayacağınız.

St. Julian’s ‘daki otelimizde ise bu üyeliklerden artık hangisinin sayesinde ise, bizi ücretsiz presidential suite’e upgrade ettiler.

Oda nasıl bir oda anlatamam sevgili arkadaşlar. Üç oda, yatak odasının ortasında jakuzi, teras bizim bahçeden büyük, şezlonglar, masalar sehpalar. Bütün duvarlar cam, St. Julian’s ayağınızın altında.

St. Julian's modern bir kent

St. Julian’s, Valetta’nın aksine, modern bir kent. High-rise binaları, modern bir marinası, renkli bir hayatı var.

Resepsiyondan bir restoran önerisi istedik. Bir Malta, bir İtalyan, bir de Yunan restoranı önerdiler. Malta’ya gelip, Malta restoranında yemek doğru seçim olsa da, favori yemekleri tavşan ve ben şahsım, beyaz ete alerjiğimdir. İtalyan restoranını da Amerikalı turistlere bırakıp, komşuya gitmeye karar verdik.

Yunan restoranı olsa da garsonlar Nepalli idiler. Çok iyi adamlar, bol bol Katmandu, Everest base-camp muhabbeti yaptık.

Ne acı ki Yunan şaraplarını bitirmişler. Biz de bir şişe Malta şarabı söyledik. Tzatziki (Cacık), Mousakka (Musakka) benzeri bir akşam yemeği yedik. Katmandulu arkadaşım bana şarap ile Yunan beyaz peyniri, yani Feta getirdi. Avrupa’daki Feta tamamen tuzsuz ve cıvık bir peynirdir. Yunanistan’daki Feta ise, bizimkisi kadar tuzlu olmasa da, Avrupa’dakinden daha tuzlu, biraz daha kuru ve çok daha lezzetlidir. Arkadaşımın bana getirdiği Feta tam Yunan usulü, ağızımın tadında bir peynirdi.

Akşam yemeği için komşuya gittik

Geceyi “presidential suite” ‘imizde geçirdikten sonra yine sabahın bir köründe sevgili karım, resepsiyondan gelen bir telefondan sonra, bizi uyandırdı “Ajde, ajde, we need to move!”

Emir, demir, etc... Tekrarlamayalım.

Hiç uyumamış gibiydim, arar topar kalktık taksiye bindik ve havaalanına ulaştık. 🐝Mezzy🐝 hala uyuyordu…

Sonra Jelena etkin pişmanlıktan yararlanarak itirafta bulundu “Yanlış hesaplamışım, daha bir saatimiz var”

N'apalım, Valletta kahvesine vurduk kendimizi.

Malta gezimiz bitse de henüz eve dönmüyorduk.

Bizi Roma’ya götürecek uçağımıza bindik ve bu güzel ülkeye veda ettik.

Malta şu fani dünyada gördüğüm elli ikinci ülke sevgili arkadaşlar. Burası hakkında görüş ve önerilerimi sorarsanız, emekli olunca buraya yerleşmek istediğimizi göz önüne alırsanız, herhalde daha fazla bir şey söylememe hacet yok. Mükemmel hava, mükemmel yemekler, mükemmel şarap, hayat ucuz, insanlar iyi, daha ne diyeyim. Sadece yazın gelirken dikkat, çok sıcak olabilir gibi geliyor bana.

Malta, malumunuz, Türk sosyetesinin Avrupa’dan vatandaşlık alma mekanı. Biraz yatırım ile serbest dolaşım ve vatandaşlık mümkün olabiliyor. Bunda bir problem yok tabii. Gidişata göre, Malta’daTürkçe konuşan birilerini bulabilirsiniz bakarsınız.

Özetle gelin bu cennet ülkeye.

Akşamınız güzel olsun❤️

Alsace'ın Köyleri

Sevgili arkadaşlar, gelin hızlı bir turla Alsace’daki kentleri anlattığımız yazılarımızı tamamlayalım.

Alsace’ın en güzel kentlerinden biri Colmar’dır. Kent dedim ama siz bakmayın, büyük bir köy gibi düşünün. Colmar, Strasbourg’a bir saat kadar uzaklıkta. Lauch nehrinin üzerine kurulmuş, ve Strasbourg gibi nehir kanalları, şehrin büyük bir bölümünü Venedik’e çevirmiş.

La Petite Venise

Venedik demişken, Colmar’ın en güzel bölgelerinden biri La Petite Venise, yani Küçük Venedik. Kanalın kıyılarındaki Alsace mimarisi ile yapılı, insanın aklını başından alan güzellikte binaları ile başka bir cennet köşesi.

Colmar da, Alsace’ın diğer bölgeleri gibi Almanlar ve Fransızlar arasında habire el değiştirmiş, hatta bir ara İsveçliler bile bu kenti bir kaç yıl ellerinde tutmuşlar.

Colmarlılar, biraz da kibirle kentlerine Capitale des Vins d’Alsace, yani Alsace şaraplarının başkenti derler. İsim ilginç tabii, ancak Alsace şarapları genelde beyaz olduğu için beni o kadar heyecanlandırmıyor.

Kentin neredeyse tümü timber-framed duvarlarla yapılı binalardan oluşuyor. Özellikle merkezde yemek yiyip, kahve yada şarap içebileceğiniz bol bol kafe ve restoran var. Merkezdeki Maison Pfister, görmek için not edebileceğiniz bir mekan. Église Saint-Martin, yani San Marten kilisesi de çok güzel.

Sevgili karımla birlikte 🐝Mezzy🐝 gelene dek, hemen her Noel tatilinde Colmar’a gelirdik. Buradaki Noel pazarı gerçekten çok güzeldir.

Colmar Şehir Turu

Yolunuz düşerse kısa ve ucuz bir şehir turu var, onu alın derim.

Colmar’ın hemen yanında Riquewihr isimli başka bir kent var. Jelena, buraya “Rik-vik” der.

Yukarda Colmar’daki Noel pazarına güzel dedik, Riquewihr’deki Noel pazarı belki iki kat daha büyük ve güzel. Noel zamanında bu kent koca bir pazara dönüşüyor. Her yerde Noel şarkıları çalar, Noel çöreklerinin tarçın kokuları sokaklara yayılır. Bir de Noel zamanının olmazsa olmazı Vin Chaud, yani sıcak şarap.

Riquewihr’in Alsace evleri, Colmar ve Strasbourg’a göre çok daha canlı ve renkliler. Merkez ve ana caddesi ziyaret etmeye değer yerler.

Ben uzun yıllar önce burada bir gece geçirmiştim, ancak Riquewihr, sevgili karımla birlikte hep günübirliğine geldiğimiz bir yer.

İsviçre’ye doğru geri dönersek yine buralara yolunuz düştüğünde görmenizi önereceğim başka bir yer olan La Montagne des Singes, yani Maymun Dağı’na geliriz.

Rik-vik Noel Pazarı

Maymun Dağı bir park. İçinde de serbest şekilde dolaşan bir dolu maymun var. Onları sevebiliyor, patlamış mısır ikram edebiliyorsunuz.

Canım kızım deli olmuştu bu maymunları gördüğünde. Saatler geçirmiştik burada.

Parkın yanındaki Kintzheim kenti de çok şirin bir yer. Burada da bir yemek yiyip, tabii ki bol bol şarap içmişliğimiz var.

Alsace’ın Fransa tarafını bırakıp, Alman tarafına doğru ilerlersek, görmeye değer ilk kent olan Freiburg’a ulaşırız.

Sıcak Şarap

Freiburg, teknik olarak Alsace bölgesinde sayılmıyor, ancak tabii ki ruhen Alsace bir kent.

Caddelerinde hala eski zamanlarda atların su içtiği kanallar var, hem de içlerinden su akıyor. Ancak kentin görmeye değer en önemli yeri merkezi.

Merkezde dev bir katedral var, ancak gerçekten etkileyici boyutlarda. Şehrin meydanında ise her biri ayrı güzel binalar.

Almanya’da yemek yemeği normalde pek önermem ancak Freiburg buna bir istisna. Burada yediğim her yemek ayrı bir lezzetteydi.

Freiburg Meydanı

Fenerbahçeliler hatırlayabilir, Joachim Löw buralıdır.

Freiburg’da da bir Noel pazarı kuruluyor sevgili arkadaşlar, ve o da oldukça güzeldir, ancak kıyasladığımda Riquewihr’in yada Colmar’ın Noel pazarları sanki biraz daha fazla görülesi yerler.

Freiburg’un hemen dibinde ise Schwarzwald, yani Karaorman bulunur. İsmi orman ancak aslında ormanlık bir dağ sırası. Çok güzel doğal bir bölgedir. Tuna nehri buradan doğar.

Alsace başta da söylediğim gibi anıtlarıyla, yapılarıyla bilinen bir yer değil sevgili arkadaşlar. İsimlerle etiketlenmemiş bir güzelliği var bu diyarın, Orada bulunmadan, bölgenin ruhunu anlamak zor. O yüzden mutlaka görün. İki gün ayırsanız yeter. Bir araba kiralayıp, her yeri görebilirsiniz. Eğer imkanınız olursa Noel zamanına denk getirin ki, Noel havasını da koklayabilesiniz.

Sevgi ile kalın❤️

Strasbourg

Strasbourg Alsace’ın kalbidir sevgili arkadaşlar. Strasbourg gibi bir yeri anlatmak zordur. Örneğin Paris olsa, Eyfel kulesinden girer, Arc’tan çıkarsınız. Louvre’dan bahsedip, Monmartre’ı santim santim yazarsınız.

Ama gelin Strasbourg’a.

Yıllar boyu ziyaret ettim bu
güzel kenti - burada 1998

Dünyanın en kart postal kentlerinden biridir. Gördüğünüzde, yaşamınızın geri kalanını burada yaşamak istersiniz. Ancak bunu nasıl yazıya dökersiniz? Hele bir de benim gibi pastoral yeteneklerden yoksun biri iseniz.

Bir şiir yazayım desem, aklıma “Strasbourg’un Dadaş’ııı, düğünde çekerrrr başııı!” gibi şeylerden başkası gelmiyor.

Strasbourg’da Eyfel kulesi, Times Square, Tower Bridge yada Kolezyum yok sevgili arkadaşlar.

Ne var derseniz, bir ressamı kıskandıracak bir arka plan ve mükemmel yemek, şarap ve müzik var.

Yıllar boyu fazlasıyla farklı insanlarla, fazlasıyla farklı nedenlerden ziyaret ettim bu güzel kenti.

Son on yedi yıldır, elbette ki sevgili karımla bol bol yolumuz düştü Strasbourg’a.

Her gelişimizde de sanki ilk kez görüyormuş gibi heyecanlandık.

Sevgili karımla bol bol yolumuz düştü

Strasbourg’un merkezi, yani eski kent dedikleri ada, UNESCO tarafından Dünya Kültür Mirası listesinde bulunuyor.

Bu merkezin en göz alıcı yapısı ise Strasbourg Katedrali.

Şimdiye kadar çok kilise, katedral, vesaire gördüm sevgili arkadaşlar, ancak Strasbourg’daki gibisini hiç görmedim. Öyle Notre Dame falan halt etmiş. Dışı siyah-kahverengi ateş taşlarından yapılmış, içi ise santim santim işlenmiş bir sanat eseri.

Kapısının üzerinde özel bir vitray var. Güneş’in gökyüzündeki konumuna göre planlanmış. Güneş batarken katedralin içi bambaşka oluyor.

Modern zamanlara kadar
dünyanın en yüksek binasıymış

Katedralin kendisi modern zamanlara kadar dünyanın en yüksek binasıymış. Devasa bir çan kulesi var.

Katedralin içinde ise bir astronomik saat…

Bu astronomik saat fenomeni bize biraz yabancı gelir sevgili arkadaşlar. Şöyle arzedeyim. Normal bir saat, saatin kaç olduğunu gösterirken, astronomik bir saat aynı zamanda o anda ay, güneş, gezegenler gibi astronomik objelerin yerlerini de gösterir.

Astronomik saatlerin en hassolarından biri Prag’da, Old Town Square’de bulunur. Bu meydan zaten bu saat olmadan da çok görülesi bir yerdir. Üstüne bir de bu saat eklendiğinde tadından yenmez hale gelir.

Strasbourg’un bir başka görülesi bölgesi ise La Petite France.

Strasbourg Ren nehri üzerine kurulmuş bir şehir. Nehrin bu bölgesinde üzerinde yerleşim yapılabilecek kadar büyük adalar var. Şehrin merkezi de aslında bu adaların birinin üzerine kurulmuş durumda.

Nehir bazen bu adaların arasında kanallar oluşturuyor. Böylece kendinizi bir anda Venedik’teymiş gibi hissediyorsunuz.

La Petite France

La Petite France, bu kanalların arasında bir bölge. Alsace mimarisinin zirvesi binalar, yeşil ve su, burayı dünya üzerindeki bir cennete çeviriyor. Restoranlar, kafeler, artezyen mağazalar ve bütün bunları tamamlayan büyüleyici bir müzik.

İnsan La Petite France’da şair olur sevgili arkadaşlar.

Şiirden arta kalan zamanlarda ise, özellikle sevgili karım yolunu şaşırıp, arabayla merdivenleriyle, havuzlarıyla koca bir parka dalar.

Henüz karısının araba kullanışını beğenen bir kocaya rastlamadım, o yüzden en azından bu yazıyı okuyan sizlerin yarısı ne demek istediğimi anlayacaktır.

0 diğer yarısının şerrinden ise tanrı korusun beni 😂. Ama yemin ediyorum, otelin park yeri diye girdiği parkta burnundan su fışkıran yunuslar, kay-kay yapan gençler, köpeklerini gezdiren yaşlı madamlar vardı!

O günün sonunda otelimizi bulabildik, ancak Europa Park’dan geliyorduk. Sabahın altısında kalkmış, o saatten beri de deliler gibi koşuşturuyorduk. Hem yorgun, hem de açtık. Pazar olduğu için hemen her yer kapalıydı. Hava soğumuş, bir de yağmur başlamıştı. Üzerimdeki sweat-shirt’ü 🐝Mezzy🐝’ye verdim, ama ben zibidi gibi bir kısa kollu bir t-shirt ve şort ile kalmıştım.

Titreye titreye ilk gördüğümüz bistroya daldık.

Koca bir salon, ve üstüne de Fransız zevkiyle dekore edilmiş. Alsace’da, Alman etkisiyle Fransa’nın geri kalanının aksine bol bol bira içerler sevgili arkadaşlar. Girdiğimiz bistro, aslında bir brewery’nin store front’u imiş.

Alsace, malsace ama...

Alsace, malsace ama sonunda yine de Fransa! Hemen kırmızı şarabımı söyledim. Üzerine de üçümüz için birer Tarte Flambée.

Alsace şarapları beni ne öldürür, ne güldürür. Her gün içmesem de, arada bir değişiklik olarak çok iyi gelirler. Daha önce de söylemiştim, Alsace daha ziyade bir beyaz şarap bölgesi.

Kırmızı olarak genelde Pinot Noir üzümlerinden yapılma şaraplar var. Yer yer, isimlerini bile söyleyemediğim Alman üzümlerinden yapılma kırmızı şaraplar bulmanız mümkün. Daha bir kaç gün önce, Schwarzwald’da bir otelde, Black Forest isimli böyle bir kırmızı şarap denedim. Acayip güzel geldi. Bu arada Schwarzwald’da da, Black Forest’da Kara Orman demektir. Alsace’ın Alman tarafında kalan cennet gibi bir bölgedir.

Sizlere ismi Strasbourg’la anılan çok önemli bir kişilikten söz edeyim sevgili arkadaşlar.

Hepiniz Johannes Gutenberg ismini bilirsiniz herhalde. Bizler matbaayı icat etti diye biliriz ama aslında icat ettiği, mekanik olarak baskı yapabilen basit bir makineydi.

Elbette kitap ve okumanın önemini masaya yatırıp sorgulayacak değilim. Başta ben, bütün insanlığın Gutenberg’e bu buluşu yüzünden gerçek bir minnet borcu vardır.

Ancak Gutenberg’in biz dahil tüm dünyada, birazdan anlatacağım nedenler yüzünden ikinci plana atılan bir hizmeti daha vardır ki, bazen kendi kendime en az matbaa makinesini icadı kadar önemli olduğunu düşünürüm.

Gutenberg İncili’nden bahsediyorum.

Yok yok, Hristiyan değilim. Aslında başka herhangi bir şey de değilim. Bu İncil’i önemsemememin nedeni başka.

Gutenberg, İncil’i basarak, bu kitaba erişimi olanaklı hale getirmiş. Öyle çok fazla da basmamış, sadece 180 adet.

Ama bu bile yetmiş. İnsanlar o güne kadar papazların tekelinde bulunan bu kitabı okumaya, anlamaya başlamış.

Bu yazdıklarımdan Gutenberg’ün öyle bir yenilikçi, aydınlıkçı yada devrimci olduğu sonucunu çıkartmayın. İncil’den önce hayatını Endüljans, yani Cennet Tapuları basarak kazanıyormuş Johnny Amca.

Herneyse.

Gutenberg, matbaa makinesini Strasbourg’da yaşarken icat etmiş.

Bu nedenle de Strasbourg’da güzelim bir meydan ona atfedilmiş.

Strasbourg’u görmeden ölmeyin sevgili arkadaşlar

Strasbourg konusunu sonlandırmadan önce Avrupa Parlementosu’nun, yani EU’nun meclisinin bu kentte olduğunu vurgulayalım.

Gelelim Strasbourg için gezi önerilerime.

En kolayı ile başlayalım.

Strasbourg’u görmeden ölmeyin sevgili arkadaşlar.

İkincisi, kesinlikle Strasbourg gezinizi Alsace’ın diğer görülesi yerleriyle birleştirin.

Ancak, İngilizce’de dedikleri gibi the last, but not the least, Strasbourg’a geldiğinizde, kameranızı bir saat gezdikten sonra cebinize koyun.

Bu kent görmekten çok, havasını koklayıp, tadını almanız, yani yemekleri, şarapları, müzikleri ile yaşamanız gereken bir yer.

Alsace serimize devam edeceğiz.

Sevgi ile kalın ❤️

Alsace

Alsace, Fransa’nın kuzey doğusunda, ilginç bir bölgedir sevgili arkadaşlar. Fransa’nın Almanya ile sınırının önemli bir bölümünü oluşturur. Güneyinde ise İsviçre vardır. Bölge olarak Alsace’ın bir bölümü de Almanya içerisinde kalır.

Alsace, tarih boyunca Almanlar’la Fransızların arasında o kadar çok el değiştirmiş ki, bugün, Alman mıdır, Fransız mıdır anlamak zor. Ben Alsace bölgesinde biraz daha fazla Alman havası sezerim. Yer isimleri, yemek isimleri çoğunlukla Almanca’yı andırır.

Alsace, Avrupa’nın en cazibeli yerlerinden biridir. Strasbourg gibi bilinen büyük kentlerinin yanında Colmar, Riquewihr gibi, bir ressamın tuvalinden çıkmışcasına güzel köyleri bulunur.

Alsace’ın yemekleri çok ünlüdür sevgili arkadaşlar. Alman etkisi sağolsun, bol bol domuz eti kullanırlar. Ancak domuz eti ile yapılmayan çok güzel başka yemekler de bulunur.

Bir kafede Tarte Flambée yemiştik

Örneğin Tarte Flambée, yada Almancasıyla Flammekueche. Çok ince açılmış hamurun üzerinde soğan, mantar ve tabii ki peynir gibi topping’lerle, isminin çağrıştırdığının aksine ateşin üzerinde değil, fırında pişirilir.

Geçen sene Strasbourg’da bir gece geçirmiştik ve tesadüfen girdiğimiz aynı zamanda bir bira üreticisi bir kafede Tarte Flambée yemiştik. Mükemmel bir lezzet. Fırsatını bulursanız, mutlaka deneyin.

Bölgenin en bilinen yemeği ise Choucroute’tur - siz ‘Şukrut’ diye okuyun. Bir tür lahana turşusu ile domuz yağı, domuz sosisi, hatta balık gibi aklınıza gelebilecek en yağlı malzemeleri karıştırıp, bir kalori bombası şeklinde servis ederler. İçindekilerinin hiçbirini yemediğim için hayatımda Choucroute denemedim, ancak deneyenler bayılıyor.

Alsace’ın Foie Gras’sı da çok ünlüdür. Foie Gras, yani kaz ciğeri, normalde bir Fransız spesiyalitesidir. Kökleri dünyanın farklı yerlerinde, çok eskiye dayansa da Fransızlar bu yemeği sahiplenmeyi başarmışlar.

Kazlar yada ördekler zorla, normalde yiyeceklerinden çok daha fazla yemle beslenerek, ciğerleri büyütülür. Bunlar kesildikten sonra ciğerleri kızartılıp, farklı şekillerde servis edilir.

Kazlar ve ördekler günlerce boğazlarından aşağı sokulan bir huni ile zorla yemlenirler. Hayvanlar bu işlem boyunca çok acı çekerler. Bu yüzden kimileri Foie Gras yemezler.

Bir kadeh Alsace Pinot Noir

Alsace’ın şarapları ise en az yemekleri kadar ünlüdür. Şaraplar, Fransa’nın geri kalanının aksine, Fransa’ya yabancı Alman üzümleriyle yapılır.

Benim Alsace şarapları hakkında fikrimi sorarsanız, bu şaraplar için öyle çok deli olmam, hatta çoğunu bilmem bile. Çünkü Alsace temelde bir beyaz şarap bölgesidir sevgili arkadaşlar. Kırmızı şaraplar ise hemen hep Pilot Noir’dan yapılır ve elbette bunları büyük bir zevkle içerim, ama hepsi o.

Eğer beyaz şarap seviyorsanız, Alsace’a bayılacaksınızdır. Sadece normal beyaz değil, Muskat, tatlı beyaz, rose gibi çeşitleri de bulabilirsiniz.

Alsace’ın kendine has bir mimarisi var sevgili arkadaşlar. Duvarları “Timber Framing” dedikleri, içlerinden kütüklerin geçtiği bir yöntemle inşa ediyorlar. Almanya’nın başka yerlerinde de bu tür binalar gördüm, ancak Alsace’da bunlardan çok var.

Timber Frame Duvarlar

Strasbourg’da yıllar önce aldığım bir şehir turunda anlatmışlardı. Eski günlerde Ren nehri taştığında, bu kütüklü duvarlar sayesinde evi söküp, çok kısa bir zaman içerisinde başka bir yere taşıyabiliyorlarmış.

Ben Alsace’a ilk kez çocukluğumda okuduğum bir Isaac Asimov kitabında rastlamıştım. Asimov, bu kitapta Prosper-René Blondlot isimli bir Fransız fizikçisinden bahsediyordu - isme saygı, lütfen “blon-lo” şeklinde okuyun.

Blondlot, Alsace’da, ya da o zamanki ismiyle Alsace–Lorraine bölgesindeki Nancy kentinde doğmuştu.

1800’lü yılların sonu ve 1900’lü yılların başı, her gün yeni bir keşif yapılıyordu. Alman bir fizikçi olan Wilhelm Conrad Röntgen, X ışınlarını bulmuştu.

Alsace–Lorraine, yukarda da bahsettiğim üzere Almanlar ve Fransızlar arasında senindir-benimdir çekişmesinin odağıydı. Blondlot, Alman Röntgen’in yeni bir radyasyonu keşfetmesinin de hırsıyla çalışmalara başladı ve o güne kadar gözlemlenmemiş, yeni bir radyasyon türü keşfettiğini duyurdu. Bu radyasyon türüne de, biraz da X Işınlarına inat, doğduğu Nancy kentine atıfla “N Işınları” ismini verdi.

Zamanın diğer fizikçileri, Blondlot’nun bu buluşunu teyit etseler de, sonrasında böyle bir radyasyonun olmadığı anlaşıldı.

Sonrasında Blondlot’ya ne olduğu bilinmiyor. Sessizce ortadan kaybolmuş.

Alsace, bize arabayla iki-üç saat uzaklıkta sevgili arkadaşlar. O yüzden fırsat buldukça bir-iki günlük bir kaçamak yaparız. Ancak Alsace’a gitmemizin en popüler nedeni, buradaki Mulhouse kentindeki havaalanıdır.

Burası bana hep biraz hüzün verir

Mulhouse Havaalanı, Almanya, Fransa ve İsviçrenin tam kesişim noktasında, her üç ülkeye hizmet veren stratejik bir yolcu hub’ı.

Bizim Avrupa ve şu sıralar pek gelmeye fırsatımız olmasa da Türkiye uçuşlarımızın büyük bir bölümü bu havaalanından kalkar. Mulhouse Havaalanı, İsviçre’nin Basel kentine belediye otobüsüyle on beş dakika uzaklıktadır.

Çok sık olarak ayrı ayrı seyahat etmesek de, bu hava alanında yine de hatrı sayılır kez Jelena ve 🐝Mezzy🐝’yi yolcu etmiş yada karşılamak için beklemişliğim vardır. O yüzden burası bana hep biraz hüzün verir.

İsviçre malumunuz, EU üyesi bir ülke değildir. Schengen sisteminin bir parçası olduğundan ayrı bir vize gerektirmese de, gümrük bakımından farklı bir ülke sayılır. Mulhouse havaalanı EU ile İsviçre tarafından paylaşıldığından, içinden belki de şimdiye kadar gördüğüm en ilginç sınırlardan biri geçer.

Yolcuların oturacağı yuvarlak bir bankın ucundan yere çizili bir çizgi, İsviçre ile EU’yu ayırır.

Bu sınırı hafife almayın sevgili arkadaşlar. Geçtiğinizde EU yada İsviçre gümrük yasalarının tümüne uymanız gerekir. Örneğin Fransız tarafından 65 İsviçre Frank’ının üzerinde bir şey satın alıp, bir adım atar ve bu tarafa geçerseniz, gümrük vergisi ödemeniz gerekir - 65 Frank posta için bildiğim bir limit, emtiayı şahsen yanınızda getirdiğinizde belki farklı bir limit vardır, tam emin değilim.

Havaalanının gerisinde bu sınır ayrımı çok daha keskindir. Örneğin Fransız tarafındaki park yerinden, İsviçre tarafındaki park yerine geçemezsiniz. Kaybolup, denediğim için oradan biliyorum. Havaalanı binasına gelip, bu çizginin üzerinden atlamanız gerekir.

Bu sınır çizgisi bazı ilginç fırsatlar da yaratır. Uçağınızı beklerken volta atarak bu çizgiyi bir o tarafa, bir bu tarafa mesela yirmi kez geçin, “Ben Fransa’ya da, İsviçre’ye de ‘birçok’ kez geldim” diyebilirsiniz😀

Noel pazarında sıcak şarap

Alsace bölgesi Noel zamanı çok güzel olur. Hemen her kentinde bir Noel pazarı açılır. Alış-verişten başka, buralarda Noel kurabiyeleri yiyip, sıcak şarap içebilirsiniz. Colmar ve Riquewihr’in pazarları çok ünlüdür.

Son bir kaç yıldır, 🐝Mezzy🐝’yi, yine Alsace’da bulunan Europa Park’a götürüyoruz. Europa Park, Almanya’da, Rust kentinde bir eğlence parkı - “rust” İngilizce’de “pas” demek, yani demir-oksit. Her duyduğumda bir tebessüm ederim. Yakınlığı bakımından, mesela bir Disneyland seyahati kadar lojistik gerektirmediğinden bir hafta sonu için bile gidebiliyoruz.

Alsace’a sık geldiğimizden, sizlere ayrı ayrı her seyahati anlatmaktansa, bunları birleştirip, Alsace’ı bölge bölge anlatan bir seri yapmak istedim.

Devam edeceğiz.

Sevgi ile kalın❤️