Çin Kültüründe Sofra Adabı

Uzunca bir süredir eşimle birlikte beklediğimiz Çin gezisi çok yaklaştı. Gitmeden biraz okuma/araştırma yapmaya basladığım şu sıralar, Çin kültürünün oldukça ilginç bazı özelliklerini öğrenme fırsatı buluyorum.

Bunlardan biri Çin kültüründe sofra adabı. Sizinle paylasayım istedim.

Çin mutfağının en önemli özelliği yiyeceklerin “bir lokma” boyunda kesilerek hazırlanması. Bu da teoride masada bıçak kullanımını tamamen gereksiz kılıyor.

Zaten Çinliler de sofrada bıçak kullanmazlar. Aslında, çatal da, kaşık da kullanmazlar. Yemekler normal çatal bıçak boyundaki Ingilizcede Chopstick denen çubuklarla yenir.

Doğal olarak da sofra adabının onemli bir bölümü bu çubukların kullanımı ile ilgilidir.

Mesela, iki çubuk ortasindan yada ucundan tutulabilir ancak uçlarıyla parmağınızın bastırdığı bölüm her iki çubuk için de aynı uzunlukta olmalidır.

Benim çok kötü bir huyum, Asya lokantalarına gittiğimde bu çubuklari yemek gelmeden hemen elime alir, onlarla davul çalmaya benzer hareketler yapmaya başlarım. İşte Çin kültüründe çubukları davul çalar gibi sağa sola vurmak sizin bir dilenci olduğunuzun işaretiymis.

Yemek çubuklarını parmaklarınızın bir uzantusı gibi görmek gelenekmiş. Bu sebeple yön gösterirken yada karşınızdakılerle konuşurken bu çubukları prezentasyon sopası gibi kullanmak çok ayıpmış.

Sonra bu çubukları sofradaki tabak çanakları itmek için kullanmak oldukça görgüsüz bir davranışmış.

Başka enteresan bir adet. Bu çubuklarla tabağınızdaki yemeğin içinden sevdiğiniz bir et yada sebze parçasını aramak mezarınızı kazmak anlamına geliyormuş…

Yemek çubukları böyle işte ama yemek adetleri sadece çubuklarla sınırlı değil.

Örneğin yemek adetlerini doğru olarak yerine getirmenin bir insana iyi şans, aksinin ise utanç getirdiğine inanılıyor Çin kültüründe.

Birini yemeğe davet ettiğinizde konuk odaya girdiği an ev sahibinin ayağa kalkması ve konuk masa etrafinda yerini Alana kadar ayakta beklemesi gerekirmiş.

Daha sonra ev sahibi, yemeklerin getirilmesini buyurur ve bu sefer de konuğun yemekler gelene kadar sessiz kalması beklenirmiş.

Yemek esnasında ev sahiplerinden kadın olanının mutlaka yemeklerinin kötü olduğunu söylemesi, konuğun ise bu sözlerı şiddetle yalanlayıp, yemeklerin şimdiye kadar yediği en lezzetli yemekler olduğunu söylemesi gerekmekteymiş.

Bu adet bıze yakın. Yemek bitip de hesap geldiği zaman hesabı ben ödeyeceğim diye kavga etmeniz gerekliymisç Aksi, arkadaşınızın size borçclu olduğunu ıma etmek olurmuş.

Sadece bunlar değil, birçok farklı adet var. Bunlar, yaş ve deneyime göre kimin masanın neresınde oturacağından tutun, kimin hangi sırayla ortadaki yemek tabağından kendi tabağına yemek taşıyacağına kadar değişiyor.

Kültür bize hiç de uzak değıl, Asya her iki ulusa da cömert davranmış saygı ve sevgi konusunda.