İsimler

Türkçemizde isimlerimizi çok severim. Çok renkli anlamları vardır. O kadar çoktur ki her jenerasyonda yeni bir gurup isim moda olur ve bu yeni isimler hiç bitmez.

Batıda birçok dilde isimlerin çok büyük bir çoğunluğu ya İncil’den dolayısıyla Tevrattan gelir (John, Mark, Paul, Peter, Philip, Maria, Ana, vs.) yada Greko-Romen, yani Yunanca yada Latince kökenlidirler (George, Katherine, Agatha, Thomas, Alice, Angela, vs.). O yüzden her Avrupa dilinde bu isimler biraz değişerek tekrarlanır durur.

Aşağıdaki örneğe bakar misiniz? Bizim kırk yıllık John (Coni) değişik dillerde nasıl söyleniyor.

Gjon (Arnavutça), Hovhannes (Ermenice), Jon, Ion, Ganix (Baskça?), Ioannes (Incil Yunancası), Yehochanan, Yochanan (İncil İbranicesi), Iohannes (İncil Latincesi), Ioan, Yoan, Yan, Ivan (Bulgarca), Joan (Katalunca), Ghjuvan (Korsikaca), Ivan (Hırvatça), Ivan, Johan, Jan (Cek), Jens (Danimarkaca), Johannes, Johan, Jan (Hollandaca), Juhan, Johannes, Jaan (Estonyaca), Juhani, Juhana, Jouni, Joni, Johannes, Janne, Jani (Fince), Yann, Jean (Fransızca), Johannes, Johann, Johan, Jan (Almanca), Ioannis, Yannis, Yiannis, Yanni, Yianni, Ioannes (Yunanca), Keoni (Havaice:), Yochanan (Ibranice), János (Macarca), Jón, Jóhannes, Jóhann (Izlandaca), Shane, Sean, Seán, Eoin (Irlandaca), Giovanni (Italyanca), Johannes, Joannes (Yakin Romen), Jānis (Latviaca), Jonas (Litvanyaca), Jovan, Ivan (Makedonca), Jens (Norveççe), Iwan, Janusz, Jan (Polonyaca), João (Portekizce), Ion, Ioan (Rumence), Ivan, Ioann (Rusça), Jon, Johannes, Johan, Jan (Iskandinavca), Ian, Iain, Eoin (Iskoc), Jovan, Ivan (Sırpça), Ján (Slovakça), Ivan, Žan, Janez, Jan, Anže (Slovence), Iván, Xuan, Juan (Ispanyolca), Jens (Isvecce), Ivan (Ukraynaca), Siôn, Iwan, Ioan, Ifan, Iefan, Evan, Ieuan (Galce)

Bu listeye eklenecek bir dil daha var, o da Türkçe!

Evet şaka yapmıyorum, "John" isminin Türkçede bir eşi var, o da "Yahya".

Bilirseniz, John’u Amerika’da Jack diye kısaltırlar. Yani bizim “Yahya Kemal Beyatlı” oldu size “Jack the Immaculate Squirehorseman” :)

Bu Yahya dilimize nereden geldi derseniz, tabii ki Arapçadan, İslamın kabulü ile birlikte (İslam, Hristiyanlık ve Musevilik o kadar farklı değil birbirlerinden. Buna ortak tarih de dahil, neyse konuyu dağlatmayalım daha fazla).

Başka hangi isimler geçmiş Türkçeye bu yolla derseniz buyurun söyleyelim.

Benjamin=Bünyamin, Benjamini İngilizcede genellikle Ben’e kısaltırlar. Ben Cartwright’i hatırlar mısınız?

Yahya

Joseph=Yusuf, Joe da Joseph’in kısası. Joe Satriani, Joe DiMaggio ve Joe Blow :)

Jacob=Yakup. Jake, Jack (evet Jakob da bazen Jack oluyor).

Mary, Mery, Maria = Meryem.

Aaron=Harun.

Adam=Adem.

Eve=Havva.

Alexander=Iskender.

Solomon=Suleyman.

Jonah=Yunus.

İngilizcede “J” bizdeki “C” gibi okunur, kelimenin sonundaki “e” ler de okunmaz. Ama mesela Almancada (ve birçok Slav dilinde) “J” bizdeki “Y” gibi okunur. Bunu size bu yasınızdan sonra İngilizce öğretmek için yazmıyorum ama çok ilginç bir yere bağlayacağım, lütfen hoşgörün.

Eğer İngilizce isimleri Almanca gibi okursanız bizim dilimize ne kadar yakın olduğunu göreceksiniz. Yani Joseph, İngilizcede COZIF diye okunurken Almancada olur size YOSEF.